Canadian Football League History
The Canadian Football League (CFL; z francuskiego: Ligue canadienne de football) jest profesjonalną ligą futbolu obejmującą zasięgiem całą Kanadę. Ligowe trofeum Grey Cup zostało podarowane w 1909r. zwycięzcy Senior Amateur Football Championship of Canada przez Generalnego Gubernatora Alberta Grey. Zarówno puchar jak i mecz finałowy określa się mianem „Grey Cup”. Od 1954r. kiedy Ontario Rugby Football Union przestało rywalizować o Grey Cup, puchar wędrował tylko do zawodowych zespołów. W tym roku powstał także 9 zespół kanadyjskiej ligi futbolowej: British Columbia Lions, co zapoczątkowało nową erę nowożytną futbolu w Kanadzie. Futbol kanadyjski jest bardzo podobny do futbolu amerykańskiego, jednakże z kilkoma zasadniczymi różnicami w przepisach gry. *
Wczesna historia
Pierwszy kanadyjski zespół futbolowy grał pod auspicjami założonej w 1884r. Canadian Rugby Football Union (CRFU). Do Kanadyjskiego Związku Rugby należało kilka lig. Od 1930 do 1950r. dwie starsze ligi (the Interprovincial Rugby Football Union oraz the Western Interprovincial Football Union) ewoluowały z amatorskich rozgrywek w całkowicie zawodowe. W wyniku profesjonalizacji rozgrywek w 1956r. obie ligi wystąpiły z CRFU i założyły Radę Futbolu Kanadyjskiego, która 2 lata później zmieniła nazwę na Canadian Football League (CFL). Początkowo, aż do Grey Cup, nie rozgrywano spotkań pomiędzy drużynami z dywizji wschodnich i zachodnich.
Próby ekspansji do USA
W 1993r. w celu ekspansji futbolu kanadyjskiego i większych wpływów od sponsorów, po raz pierwszy do ligi trafiła drużyna ze Stanów Zjednoczonych: Sacramento Gold Miners. Główne starania w kierunku poszerzenia ligi poczynili właściciele Światowej Ligi Futbolu Amerykańskiego – Fred Anderson i Larry J. Benson. Jednakże, z powodu problemów finansowych Bensona, do CFL trafił tylko zespół Andersona – wspomniani już Gold Miners. Pierwszy sezon Sacramento zakończyli z bilansem 6-12 plasując się na ostatnim miejscu w West Division. W następnym roku powstał plan poszerzenia ligi do 20 zespołów – po 10 z USA i Kanady. W tym celu w szeregi CFL dostały się kolejne trzy drużyny ze Stanów Zjednoczonych: Baltimore Stallions (jedyny amerykański zespół, który wygrał Grey Cup), Las Vegas Posse (ich ostatni mecz domowy został przeniesiony do Edmonton z powodu braku zainteresowania fanów) oraz The Shreveport Pirates.
W 1995r. kolejne dwa zespoły dołączyły do powiększającej się z roku na rok rodziny kanadyjskiego futbolu. Birmingham Barracudas i Memphis Mad Dogs dołączyli do CFL; podczas gdy Las Vegas Posse rozwiązano po pierwszym roku gry, a Gold Miners przeniesiono do San Antonio. Pomimo usilnych starań Canadian Football League nie przyciągała tłumów na stadiony (z wyjątkiem bardzo dobrych Stallions). Zdecydowanie większym powodzeniem w USA cieszyły się rozgrywki NFL lub futbolu akademickiego. Po 1995r. w lidze pozostali tylko Stallions (zwycięzcy Grey Cup) oraz San Antonio Texans. Reszta drużyn została rozwiązana z powodu kiepskiej kondycji finansowej. W Stanach Zjednoczonych nie ostali się także Stallions, którzy zostali przeniesieni do Montrealu, gdyż właściciel Stallions Jim Speros, obawiał się konkurencji w postaci nowo-powstałej drużyny NFL – Baltimore Ravens. Po trzech latach prób ekspansji w USA, powrócono do idei całkowicie kanadyjskiej ligi. W 1996r. liga znów liczyła 9 zespołów (rok później Ottawa Rough zostali rozwiązani i zostało 8 klubów) – wszystkie z kraju Klonowego Liścia. W 2002r. futbol powrócił do stolicy w postaci Ottawa Renegades. Canadian Football League znów liczyła 9 drużyn. Cztery lata później Renegades zostali zawieszeni z powodu niestabilności finansowej.
 Major League Debate
Przez wielu Kanadyjczyków liga futbolowa zajmuje drugie miejsce, tuż za National Hockey League (NHL). Jednakże, w innych częściach Ameryki Północnej Canadian Football League nie odgrywa zbyt wielkiej roli.
Z powodu dość dużych rozbieżności w przychodach pomiędzy CFL a NFL, w Kanadzie gra dużo mniej utalentowanych zawodników, niż w USA. W czasach gdy zespoły były całkowicie finansowane z przychodów z biletów, CFL nie odstawała mocno od NFL i mogła sobie pozwolić na zatrudnienie dwóch amerykańskich gwiazd uniwersyteckich Johnny’ego Rodgersa i Joe Theismanna. W latach 1950-1961 rozegrano 7 spotkań towarzyskich pomiędzy przedstawicielami obu lig (Amerykanie wygrali 6 meczów). Ostatnia taka rywalizacja miała miejsce w 1961r. kiedy to Hamilton Tiger-Cats pokonali Buffalo Bills 38-21.
Futbol w Kanadzie cieszy się co raz większą popularnością. Szczególnie w prowincjach Quebec i Ontario.
Sezon ligowy
Obozy treningowe w lidze CFL rozpoczynają się w maju. Sezon regularny zaczyna w Dniu Kanady (największego święta narodowego) – 1 lipca, a kończy na początku listopada. Mecze rozgrywane są przez 19 tygodni. Każdy zespół rozgrywa 18 spotkań, a jeden tydzień poświęca na odpoczynek (tzw. bye week). 8 drużyn podzielonych jest na 2 dywizje: wschodnią i zachodnią. Do fazy playoffs przechodzą po 3 ekipy z każdej dywizji.
W lipcu i sierpniu spotkania odbywają się od czwartku do soboty. We wrześniu i październiku w soboty i niedziele. W każdym tygodniu jeden mecz odbywa się w piątek – Friday Night Football.
Dywizja Wschodnia:
Hamilton Tiger-Cats – Edmonton, Ontario
Montreal Alouettes – Montreal, Quebec
Toronto Argonauts – Toronto, Ontario
Winnipeg Blue Bombers – Winnipeg, Manitoba
Dywizja Zachodnia
Biritsh Columbia Lions – Vancouver, Kolumbia Brytyjska
Calgary Stampeders – Calgary, Alberta
Edmonton Eskimos – Edmonton, Alberta
Saskatchewan Roughriders – Regina, Saskatchewan
*
Futbol kanadyjski w pigułce - różnice przepisów CFL i NFL / NCAA
1. boisko - dłuższe o 10 jardów i szersze o 11,5 jarda niż w futbolu amerykańskim.
2. liczebność drużyn - 12 zawodników na boisku zamiast 11.
3. piłka - nieznacznie mniejsza piłka w futbolu kanadyjskim.
4. liczba prób (downs) - trzy próby w CFL - cztery w NFL i NCAA.
5. linia wznowienia akcji (line of scrimmage) - w futbolu kanadyjskim jednojardowa separacja linii ofensywnej od defensywnej, w futbolu amerykańskim odległość tę (tzw. strefę neutralną) wyznacza wielkość piłki.
6. fair catch - w CFL brak przepisu o możliwości niezakłóconego złapania piłki przez odbierającego kopnięcia z ręki (punt).
7. ruch w momencie rozpoczęcia akcji - w futbolu kanadyjskim wszyscy zawodnicy (poza liniowymi i rozgrywającym) mogą być w ruchu w stronę linii wznowienia akcji (line of scrimmage) w momencie jej rozpoczęcia, w NFL / NCAA wszyscy zawodnicy, prócz jednego (z odpowiednimi obostrzeniami) muszą stać w bezruchu przed rozpoczęciem akcji.
8. czas gry - czas na rozpoczęcie zagrywki po gwizdku sędziego - CFL: 20 sekund, NFL: 25 sekund. W CFL czas zatrzymywany jest po każdej akcji, w NFL / NCAA po nieudanym podaniu do przodu i wybiegnięciu zawodnika za linię boczną boiska. Restrykcyjniejsze w CFL przepisy odnośnie czasu trwania meczu - co może skutkować bardziej emocjonującymi końcówkami meczów.
9. kontakt ze skrzydłowym - w CFL defensorzy mogą wejść z zdecydowany kontakt ze skrzydłowym jedynie w strefie jednego jarda od linii wznowienia akcji, w NFL strefa ta ma pięć jardów.
10. posiadanie zgubionej piłki - w futbolu kanadyjskim, w przypadku zgubienia piłki, zespół, który ostatni ją dotknął, przed wypadnięciem jej poza linię boczną będzie miał futbolówkę w posiadaniu w następnej akcji. W NFL / NCAA taką piłkę zachowuje zespół, który był ostatni w jej posiadaniu.
11. single - w CFL piłka, piłka po odkopnięciu (punt) lądująca w polu punktowym rywali, wyłapana przez nich, musi zostać z tego pola wyprowadzona - jeśli to się nie uda zespół kopiący zdobywa jeden punkt. w NFL i NCAA przepis o "singlach" nie istnieje.
12. wolne kopnięcie w pola (open-field kick) - po rozpoczęciu zagrania z linii (scrimmage play) w CFL istnieje możliwość wykonania (zwykle desperackiego) kopnięcia przez któregokolwiek zawodnika w posiadaniu piłki do bramki (nawet po przekroczeniu linii wznowienia akcji). Warunkiem jest to, by przed kopnięciem piłka odbiła się od ziemi (tzw. drop kick). Akcja taka premiowana jest trzema punktami (jak zwykłe kopnięcie z pola - field goal).
13. podwyższenia - w CFL podwyższenia rozgrywane są z 5. jarda, w NFL z 2. jarda, a w NCAA z 3. Podczas podwyższenia, w NFL i CFL formacja obronna nie może zdobyć punktów, w NCAA przyznawane są dwa punkty gdy broniącym uda się wykonać tzw. akcję powrotną - przenieść piłkę do pola punktowego rywali.
14. warunek udanego podania - by podanie było zaliczone, w CFL i NCAA, łapiący będący w posiadaniu piłki musi mieć przynajmniej jedną stopę w boisku - w NFL łapiący musi mieć obie stopy w boisku by takie podanie zostało uznane za udane (complete catch).
15. kolory flag sędziowskich i trenerskich- sygnalizujące przewinienia flagi mają w CFL kolor pomarańczowy - w NFL i NCAA żółty. Trener zespołu futbolu kanadyjskiego chcący zakwestionować decyzję sędziowską po zagraniu (tzw. challenge) rzuca na boisko żółtą flagę, w NFL czerwoną.
Przepisy gry: Jacek Urbańczyk
Źródło: http://www.mmbolding.com/BSR/CFL_NFL_CFL_History.htm
|
