W tym artykule nacisk zostanie położony na pass protection. Ostatnich kilka draftów to, szczególnie w pierwszych rundach, dominacja linii ofensywnej. Podczas charakterystyki konkretnych graczy mówi się natomiast o tym, że dany zawodnik pasuje do używanego w danym zespole "zone block scheme", "area block scheme" lub "man block scheme". Dobrze będzie więc opisać na czym tak właściwie polegają. Przy okazji pokazać, że życie członka offensive line nie jest wcale tak proste jak się wydaje.
Gaps
Na początek absolutna podstawa. Niemniej jednak niezbędna podczas opisu konkretnych sytuacji. Po pierwsze są więc luki, które starają się wykorzystać obrońcy i zablokować ofensywni liniowi. Jak widać na schemacie powyżej, istnieje ich sześć. W gruncie rzeczy to żadna filozofia. Na tym etapie jedyne co należy wiedzieć, to gdzie znajduje się dana luka i być w stanie ją zidentyfikować. Wszystko to powinno przyjść wraz z analizą poniższego schematu. Radzę rzucić na niego okiem kilkukrotnie. Wszelkie skróty lepiej przyswajać od razu, z czasem ich ilość może okazać się bowiem dość przytłaczająca.
Dual Read
Jest to dość konkretny sposób blokowania, który warto opisać przed przejściem do treści właściwej. Nazwa mówi wszystko - nie jest to więc nic skomplikowanego. Chodzi tu o zagrywkę, która polega na przydzieleniu jednemu zawodnikowi aż dwóch obrońców. Przeważnie taka odpowiedzialność spada na RB, który ma z tyłu wystarczająco czasu na odpowiedni read, bo właśnie na tym polega gra w ten sposób. Generalnie blokujący musi zidentyfikować, który z defensorów ma zamiar wywrzeć presję na QB (jeśli jeden, musi zostać w porę zatrzymany). Natomiast w sytuacjach, kiedy zadaniem obu jest blitz, konieczny jest wybór większego zagrożenia - w tym wypadku zawsze będzie to ten, znajdujący się bliżej środka (inside rush, A gap).
Granie w taki sposób stworzono przede wszystkim po to, by jeszcze skuteczniej ograniczyć szansę na wystąpienie niechcianych starć indywidualnych (o tym trochę więcej w dalszej części tekstu). Podczas dual read, odbierający normalnie zmuszeni przynajmniej początkowo zwracać uwagę na blok, mogą po prostu ruszyć przed siebie. Znacznie zwiększa to prędkość gry i może okazać się skuteczne, chociażby poprzez zaskoczenie lub zmylenie obrońców, niespodziewających się takiego obrotu sprawy.
Area/Zone scheme
Rodzaje bloku grupuje się podobnie jak krycie, o których była mowa w pierwszym i drugim Football Science. Istnieje więc blok drużynowy odpowiadający strefie i gra opierająca się na pojedynkach indywidualnych. Póki co skupmy się jednak na grze grupowej. Area (z ang. obszar)
jak sama nazwa wskazuje, polega na przydzieleniu kilku liniowych do danej części boiska. Ich zadaniem jest więc powstrzymanie każdego obrońcy, który na niego wkroczy.
Z jednej strony pojawiają się tu spore korzyści. Przede wszystkim znacznie łatwiej zniwelować bardziej kreatywny system gry defensywnej. Wszelkie crossy, zmiany kierunku i inne zmyłki czy nawet blitzy bazujące na właściwym zgraniu w czasie (zagrywki typu „delay”) nie są już takim problemem. Liniowi nie muszą bowiem zwracać uwagi na konkretnych zawodników, a po prostu przydzielony im obszar. Jest to też bardzo skuteczny sposób gry w sytuacji, kiedy nie dysponuje się przewagą płynącą z czystej masy. Można tu wykorzystać lżejszych blokujących i usiłować wygrać poprzez zwiększenie liczby graczy na danym obszarze lub zapewnienie im dogodniejszej pozycji.
Z drugiej pojawiają się pewne niedogodności. Trudno skutecznie blokować wykorzystując tylko nominalnych pięciu członków tej formacji. Do ochrony rozgrywającego praktycznie zawsze włącza się też TE i biegaczy. Natomiast jeśli ci zostaną zmuszeni pomóc w takim pass protection, może to oznaczać niekorzystne matchupy. OLB w takim starciu dysponuje przewagą siły i techniki. Dodatkowo jak już było wspomniane, wszystko opiera się tu na reakcji. Często zdarza się, że zawodnicy zaangażowani w blok są jednocześnie częścią gry podaniowej (ponownie TE i RB) w przypadku braku większej presji ze strony obrony. Taka sytuacja stwarza kilka trudności. Gracz potrzebuje sporo czasu na rozpoznanie sposobu gry obrony i rozpoczęcie biegu swoją ścieżką. Pojawia się więc ryzyko, wynikające ze złego odczytania zagrywki i zbytniego opóźnienia.
Na schemacie znajduje się jeden przykład takiej sytuacji, kiedy defensywa grająca w systemie 4-3 przechodzi do cover-2 z niewielką zmyłką polegającą na umieszczeniu LB naprzeciw WR, wskazując tym samym na man to man. Efekt jest bardzo niekorzystny dla ofensywy. Przede wszystkim center i right tackle nie blokują absolutnie nikogo. To zadanie spada na TE, który tym samym nie może odebrać podania i jest na straconej pozycji w starciu z DE. RB zostaje przydzielony do krycia blind side swojego QB i w przypadku braku zagrożenia, pobiec flat route. To kolejny błąd. Po pierwsze w przypadku kłopotów, biegacz zmuszony byłby obstawić całe C gap i powstrzymywać przeważnie najlepszego pass rushera rywala. Po drugie, nawet bez konieczności uczestniczenia w bloku, staje się praktycznie bezużyteczny jako potencjalny receiver z uwagi na opóźnienie i spore zagęszczenie defensorów. Jaki jest efekt? Na strong side jeden WR musi mierzyć się z trzyosobowym kryciem (CB, SS i LB). Na weak side dwóch skrzydłowych ma naprzeciw siebie FS, CB i dwóch LB.
Slide protection
To właściwie podgrupa schematów opisanych powyżej. Dla lepszego zrozumienia metod funkcjonowania bloku warto jednak oddzielić to i opisać osobno. Wcześniej dobrym pomysłem byłoby ponowne spojrzenie na schemat z lukami zamieszczony powyżej. To właśnie one są bowiem podstawą takiego bloku. Chodzi w nim po prostu o przesunięcie grupy ofensywnych liniowych, by zająć jedną z luk po swojej prawej lub lewej stronie. Slide protection można stosować na dwa różne sposoby: wprawiając w ruch trzech z pięciu liniowych (half slide, przedstawione nieco dalej) oraz wszystkich (full slide).
Wszystko znacznie lepiej widać na powyższej grafice. To podstawowe zagranie: right full slide. Jak widać każdy członek OL przesuwa się w prawą stronę i tak: LT odpowiada za lukę B, LG - A, C - A, RG - B, a LT - C. Obstawienie weak side C gap spada natomiast na RB. W przypadku jeśli znajdujący się tam LB nie zagraża QB, biegacz zmuszony jest wziąć na siebie odpowiedzialność za każdego gracza wywierającego presję na rozgrywającym. Warto zaznaczyć, że praktycznie całkowicie wyeliminowano tu szansę na inside blitz. Najwięksi liniowi skutecznie blokują bowiem wszelkie luki jakie mogłyby tam wystąpić.
Full slide stosowany jest przeważnie przy szybkiej grze. Zrzucenie tak dużej odpowiedzialności na running backa, który nie specjalizuje się w bloku, praktycznie eliminuje możliwość wykorzystywania five step drop. Half slide cechuje się zdecydowanie większą elastycznością, co jednak łączy się ze znacznie trudniejszym włączeniem go do playbooka i właściwym wyszkoleniem.
Man/Power scheme
Jak łatwo można domyślić się po nazwie. Chodzi tu o przydzielenie danemu graczowi jego przeciwnika i poleganie na umiejętnościach pokonania go w starciu jeden na jednego. Warto jednak wspomnieć, że liniowi poza niektórymi wyjątkami, nie zmieniają swoich pozycji. Jeśli defensorzy postanowią więc zastosować chociażby twist i zmienić atakowane luki, członkowie linii ofensywnej zwyczajnie wymienią się obstawianymi przeciwnikami. Przykładowo jeśli ROLB wycofa się markując krycie, po czym ruszy środkiem pola za łapiącymi blok MLB, to LT nie będzie się za nim przesuwał. Zamiast tego weźmie na siebie obowiązek powstrzymania RE, zwalniając tym samym centra lub guarda. Mimo wszystko zasada pozostaje niezmienna - sukces opiera się na indywidualnych zwycięstwach.
Posługując się schematem opisanym przy okazji area scheme, z tym że w warunkach power scheme. Po pierwsze możliwe jest uwolnienie TE, kryciem DE z jego strony zajmie się bowiem RT. Można też pozwolić sobie na podwojenie w środku bloku przez centra, lub przypisaniem go do DT, w tej sytuacji LG zajmuje się DE, a LT ustawia jako wsparcie, lub ewentualne zabezpieczenie przed blitzem ze strony LB nominalnie ustawionego naprzeciw skrzydłowego. To oczywiście daje biegaczowi szansę na kontynuowanie ścieżki, bez martwienia się o bezpieczeństwo QB.
Wszystko to dlatego, że stosowana jest tu zasada określana jako "BOB". Konkretnie oznaczająca "Big on Big" oraz "Backer on Backer". Krótko mówiąc kierujemy się masą liniowych, przeznaczając do krycia największych obrońców (DT, DE), a RB do wsparcia w przypadku blitzu ze strony LB. Maleje więc problem wynikający z ryzyka zaistnienia niekorzystnych matchupów.
Oczywiście trzeba pamiętać, że blok nie jest łatwym zadaniem. Gra z pewnością, że QB może być bezpieczny przy takim systemie, wymaga długich godzin treningu i nauki dla wielu zupełnie nowego sposobu gry.
Mix schemes
Mieszanie potencjalnie przeciwstawnych metod w jedną, to koncepcja wykorzystywana w praktycznie każdym aspekcie tego sportu. Podstawowym przykładem jest połączenie man i area schemes w jeden, tworząc coś co określa się jako combo scheme.
Na diagramie została zobrazowana podstawowa zasada gry w taki sposób. Jak widać C, LG i LT działają tylko w określonym obszarze, wykonując uprzednio left half slide. Pozwala im to skutecznie zabezpieczyć blind side swojego rozgrywającego. Na strong side dochodzi natomiast do dwóch pojedynków z szansą na trzeci (LB - RB). W przypadku gdyby linebacker cofnął się jednak do krycia, biegacz może odebrać podanie lub stanowić wsparcie na wypadek gdyby RG lub RT przegrali swoje pojedynki indywidualne. Rozsądnym byłoby też zmuszenie biegacza do funkcjonowanie w oparciu o double read (tak jak na schemacie) i wyłączenie go kompletnie ze zdobywania jardów, kosztem wzmocnienia pass protection. Oznaczałoby to połączenie aż trzech koncepcji wykorzystywanych podczas blokowania.
Jak więc widać pass protection nie jest tak prostym pojęciem jakim mogłoby się wydawać. Już podstawy potrafią stwarzać problemy, kiedy natomiast do gry wchodzi innowacyjne stosowanie istniejących już systemów, bądź też łączenie je w coś zupełnie nowego. Spokojnie można oczekiwać, że sam playbook przeznaczony dla zawodników zaangażowanych w blok, nie liczy bynajmniej kilkunastu stron.
Piotr Kuśnierzowski
piokus@nfl24.pl
